Tarixdən məlumdur ki, “Üç muşketyor” və “Qraf Monte Kristo” kimi klassik əsərlərin müəllifi olan yazıçı Aleksandr Düma 1858-1859-cu illərdə Qafqaza səfəri zamanı müəyyən müddət Azərbaycanda olmuşdur. 1859-cu ilin aprel ayında isə Dümanın 3 cilddən ibarət "Qafqaz səyahətinin təəssüratları" Parisdə çap olunmuşdur. Bakı məhəllələrinin birinin polismeysteri Piquliyevskinin evində qonaq olan Aleksandr Düma orada Xurşidbanu Natəvan və onun həyat yoldaşı knyaz Xasay Usmiyevlə tanış olur, onlar arasında səmimi dostluq münasibətləri yaranır. Fransız yazıçısı Azərbaycan şairəsi ilə şahmat oynayır. Oyunun nəticəsi isə çox yaddaqalan olur. Belə ki, Natəvan Dümanı mat edir. Natəvan Dümaya qalib gələrkən o, Dümadan yaşca xeyli kiçik idi. Natəvanın cəmi 26, Dümanın isə 56 yaşı vardı.

Rəssam Çingiz Mehbaliyevin müəllifi olduğu bu rəsm əsərində də həmin səhnə canlandırılıb, Natəvan və Dümanın üz-üzə oturub şahmat oynaması təsvir edilib. Düma və Natəvanın gör ... Читать дальше »